Truyền thuyết kể rằng năm nào Thủy Tinh cũng dâng nước, nhưng nước dâng bao nhiêu, Sơn Tinh lại làm phép cho núi cao bấy nhiêu và chiến thắng Thủy Tinh. Rồi thế kỷ 21 đến...
Truyền thuyết kể Sơn Tinh chiếm thế thượng phong trước Thủy Tinh
Truyền thuyết thường kết thúc có hậu – Sơn Tinh luôn thắng, Thủy Tinh luôn thua. Ngày bé, tôi nghe mà hả hê cho Sơn Tinh, thấy chàng xứng đáng có được Mỵ Nương, còn Thủy Tinh thì chỉ là kẻ thua trận mãi mãi.
Cuộc chiến Sơn – Thủy giữa thế kỷ 21
Bước sang năm 2025, cuộc chiến giữa hai vị thần tưởng chừng chỉ có trong huyền thoại đang tái diễn trên trên khắp mặt trận, từ Bắc chí Nam.
Ở miền Bắc, chỉ cần hai cơn bão Bualoi và Matmo là đủ để Thủy Tinh khiến Hà Nội “thất thủ”, phố hóa thành sông. Trên vùng trung du, Thái Nguyên ngập trong biển nước, thiệt hại không biết bao nhiêu mà kể.
Vào cuối tháng 10, cố đô Huế và phố cổ Hội An – hai điểm đến du lịch – bị nhấn chìm trong nước lũ. Khách quốc tế “không thể tin nổi” khi thấy dòng nước tràn qua những mái ngói, cuốn bay cả vẻ đẹp trầm mặc của di sản.
Tại Tây Nguyên và Nam Trung Bộ, những nơi tưởng như Sơn Tinh có lợi thế về “độ cao” hay "lượng mưa thấp", Thủy Tinh vẫn chơi trên cơ. Những cơn mưa lớn đã khiến đập vỡ, hồ tràn, đất sạt, khiến đường sá chia cắt, người dân khổ sở.
Ở miền Nam, Thủy Tinh không cần bão – chỉ cần triều cường kết hợp mưa hơi lớn là đủ. Bao năm nay, người dân TP.HCM hay Cần Thơ đã quá quen với cảnh “đắp đê trong nhà” để tránh bị nước bẩn xâm lăng.
Sơn Tinh quá yếu
Ngày xưa, chúng ta được dạy rằng Sơn Tinh luôn thắng vì có sự đồng lòng của dân, cùng nhau đắp đê, dựng núi. Nhưng trong hiện thực hôm nay, sức mạnh của Sơn Tinh đang đuối dần.
Thực tế là Thủy Tinh đang hoành hành
Những đô thị ngập nặng là hệ quả của quy hoạch thiếu tính toán, công trình lấn kênh mương, hệ thống thoát nước bị bóp nghẹt. Những dự án chống ngập được hô hào nhiều năm, chi hàng nghìn tỷ đồng nhưng vẫn dở dang, còn khai thác nước ngầm quá mức khiến nền đất sụt lún – thế trận của Sơn Tính vô tình nối giáo cho "giặc nước".
Một trong những trận thua điển hình nhất của Sơn Tinh là ở Tuy Phong (Lâm Đồng), nơi 2 trong 3 hồ nước trên núi của một doanh nghiệp tư nhân bị vỡ, khiến một bé gái thiệt mạng, hai người khác bị cuốn trôi. Cả ba hồ này đều do doanh nghiệp tự đắp, không qua kiểm định nghiêm ngặt. Chính quyền địa phương thừa nhận: “Các hồ chứa nước trên núi là do doanh nghiệp tự xây dựng.” Nếu những “quả bom nước” ấy được quản lý đúng chuẩn, có lẽ Thủy Tinh đã không có cơ hội tung đòn chí mạng như vậy.
Những hồ nước ấy chẳng khác gì “quả bom hẹn giờ” mà Thủy Tinh cài sẵn trong căn cứ của Sơn Tinh. Câu hỏi là: còn bao nhiêu “quả bom” như thế đang âm thầm chờ ngày phát nổ?
Bài học của tổ tiên
Khi đồng lòng, chúng ta là Sơn Tính. Còn khi mỗi người vì cái lợi riêng mà phá rừng, lấp hồ, khoan nước ngầm, chặn dòng chảy tự nhiên... thì mỗi chúng ta là một Thủy Tinh nhỏ.
Truyền thuyết khép lại với chiến thắng của Sơn Tinh. Nhưng hiện thực không có trang cuối. Thủy Tinh đang chiếm ưu thế, và mỗi đợt mưa lớn, mỗi trận lũ quét, lại là một lời nhắc: Nếu con người không thay đổi, không tỉnh thức, thì truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh sẽ phải viết lại.
Truyền thuyết kể Sơn Tinh chiếm thế thượng phong trước Thủy Tinh
Truyền thuyết thường kết thúc có hậu – Sơn Tinh luôn thắng, Thủy Tinh luôn thua. Ngày bé, tôi nghe mà hả hê cho Sơn Tinh, thấy chàng xứng đáng có được Mỵ Nương, còn Thủy Tinh thì chỉ là kẻ thua trận mãi mãi.
Cuộc chiến Sơn – Thủy giữa thế kỷ 21
Bước sang năm 2025, cuộc chiến giữa hai vị thần tưởng chừng chỉ có trong huyền thoại đang tái diễn trên trên khắp mặt trận, từ Bắc chí Nam.
Ở miền Bắc, chỉ cần hai cơn bão Bualoi và Matmo là đủ để Thủy Tinh khiến Hà Nội “thất thủ”, phố hóa thành sông. Trên vùng trung du, Thái Nguyên ngập trong biển nước, thiệt hại không biết bao nhiêu mà kể.
Vào cuối tháng 10, cố đô Huế và phố cổ Hội An – hai điểm đến du lịch – bị nhấn chìm trong nước lũ. Khách quốc tế “không thể tin nổi” khi thấy dòng nước tràn qua những mái ngói, cuốn bay cả vẻ đẹp trầm mặc của di sản.
Tại Tây Nguyên và Nam Trung Bộ, những nơi tưởng như Sơn Tinh có lợi thế về “độ cao” hay "lượng mưa thấp", Thủy Tinh vẫn chơi trên cơ. Những cơn mưa lớn đã khiến đập vỡ, hồ tràn, đất sạt, khiến đường sá chia cắt, người dân khổ sở.
Ở miền Nam, Thủy Tinh không cần bão – chỉ cần triều cường kết hợp mưa hơi lớn là đủ. Bao năm nay, người dân TP.HCM hay Cần Thơ đã quá quen với cảnh “đắp đê trong nhà” để tránh bị nước bẩn xâm lăng.
Sơn Tinh quá yếu
Ngày xưa, chúng ta được dạy rằng Sơn Tinh luôn thắng vì có sự đồng lòng của dân, cùng nhau đắp đê, dựng núi. Nhưng trong hiện thực hôm nay, sức mạnh của Sơn Tinh đang đuối dần.
Những đô thị ngập nặng là hệ quả của quy hoạch thiếu tính toán, công trình lấn kênh mương, hệ thống thoát nước bị bóp nghẹt. Những dự án chống ngập được hô hào nhiều năm, chi hàng nghìn tỷ đồng nhưng vẫn dở dang, còn khai thác nước ngầm quá mức khiến nền đất sụt lún – thế trận của Sơn Tính vô tình nối giáo cho "giặc nước".
Một trong những trận thua điển hình nhất của Sơn Tinh là ở Tuy Phong (Lâm Đồng), nơi 2 trong 3 hồ nước trên núi của một doanh nghiệp tư nhân bị vỡ, khiến một bé gái thiệt mạng, hai người khác bị cuốn trôi. Cả ba hồ này đều do doanh nghiệp tự đắp, không qua kiểm định nghiêm ngặt. Chính quyền địa phương thừa nhận: “Các hồ chứa nước trên núi là do doanh nghiệp tự xây dựng.” Nếu những “quả bom nước” ấy được quản lý đúng chuẩn, có lẽ Thủy Tinh đã không có cơ hội tung đòn chí mạng như vậy.
Những hồ nước ấy chẳng khác gì “quả bom hẹn giờ” mà Thủy Tinh cài sẵn trong căn cứ của Sơn Tinh. Câu hỏi là: còn bao nhiêu “quả bom” như thế đang âm thầm chờ ngày phát nổ?
Bài học của tổ tiên
Khi đồng lòng, chúng ta là Sơn Tính. Còn khi mỗi người vì cái lợi riêng mà phá rừng, lấp hồ, khoan nước ngầm, chặn dòng chảy tự nhiên... thì mỗi chúng ta là một Thủy Tinh nhỏ.
Truyền thuyết khép lại với chiến thắng của Sơn Tinh. Nhưng hiện thực không có trang cuối. Thủy Tinh đang chiếm ưu thế, và mỗi đợt mưa lớn, mỗi trận lũ quét, lại là một lời nhắc: Nếu con người không thay đổi, không tỉnh thức, thì truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh sẽ phải viết lại.
