Wang Xu
Yếu sinh lý
Chào các tml. Chắc chúng mày không xa lạ gì binh pháp (trừ mấy chị em thì không quan tâm mấy, nhưng trong đây cũng ko nhiều phụ nữ, kệ đi). Binh pháp ra đời từ thời các thị tộc bộ lạc phát triển thành nhà nước phong kiến, ở Trung Hoa thì cổ xưa nhất chắc là “Lục thao tam lược” tương truyền là của Khương Tử Nha (còn có tên khác là Lã Vọng, mấy tml đi ăn chả cá lã vọng thì có nghe đến cái tên này). Binh pháp có nhiều trường phái khác nhau, các danh tướng thời xưa tự tổng hợp các học thuyết về quân sự và chính trị của mình mà hình thành các bộ binh pháp riêng. Từ đó, binh pháp không ngừng được chỉnh lý và phát triển bởi các thế hệ sau để càng ngày càng hoàn thiện hơn. Ngày nay, binh pháp áp dụng trong nhiều lĩnh vực quân sự, chính trị, thương trường, và cả … tình trường (mấy tml cứ tự phụ tao chỉ cần mét 8 6 múi, chim to buồi dài hay nhà mặt phố, bố ngồi ghế shark tank thì đéo phải làm gì, gái nào gặp cũng tự đổ thì nhầm to nhé).
Mở bài dông dài thế đủ rồi, nay tao muốn bàn đến câu nói kinh điển, chân lý sống của binh pháp “binh bất yếm trá” (cho tml nào dốt tiếng hán việt thì nó chính là câu “ muốn lừa quân địch phải lừa quân ta trước”). Trong tam thập lục kế (người ta thường gọi là 36 kế tôn tử, thực ra là do 36 kế này thường được viết cùng quyển Binh pháp Tôn Tử nên người ta gọi chung vậy, chứ có nhiều kế sách mà thời sau Tôn Tẫn mấy trăm năm mới có), những kế sách dùng chiến thuật lừa dối: man thiên quá hải, dương đông kích tây, ám độ trần thương.
Man thiên quá hải (giấu trời qua biển).
Nhiều nguồn trên mạng nói kế sách này xuất phát từ điển tích “thuyền cỏ mượn tên” Gia Cát Lượng trong Tam quốc diễn nghĩa: lợi dụng thời tiết sương mù, đặt bù nhìn rơm lên thuyền chiến giả làm quân lính rồi cho thuyền áp sát doạnh trại Tào Tháo đánh trống reo hò khiêu chiến. Với tính cách đa nghi của Tào Tháo thì chắc chắn sẽ ko liều mạng xuất binh nghênh chiến, mà sẽ đứng trong bờ bắn tên ra như mưa, nhờ vậy mà Khổng Minh thu được hang vạn mũi tên. Ở đây thì tao thấy vài điểm không hợp lý, đầu tiên là điển tích là thuyền cỏ mượn tên thì sao không để nguyên tên nó như vậy mà phải biến tướng thành giấu trời qua biển? Thứ 2, phân tích hành động của GCL thì lợi dụng sương mù đúng là giấu trời, thế còn quá hải thì biển ở đâu. Rõ ràng trận chiến diễn ra trên sông Trường Giang, dù nó và Hoàng Hà là 2 trong số những con sông lớn trên thế giới, tuy nhiên người xưa cũng ko ngu đến mức đánh tráo khái niệm sông và biển như vậy chứ. Còn theo như tao từng đọc “binh pháp Tôn Tử” bản dịch từ 1 thằng tàu khựa viết (sách cũ, xuất bản từ những năm 9x) thì điển tích man thiên quá hải xuất phát từ thời nhà Đường, khi ấy vua Đường Thái Tông muốn xuất quân vượt biển đi chinh phạt Nhật Bản, nhưng đóng quân trên bờ biển mấy ngày không động tĩnh. 1 thằng tướng (tao quên mẹ tên nó rồi) biết ý vua muốn chinh phạt Nhật, nhưng vì phải vượt biển xa xôi khó khăn, sợ là nếu có thành công cũng tổn thất không nhỏ. Vị tướng ấy bèn sai quân sĩ đóng 1 chiếc thuyền thực êm ái, trang hoàng trong thuyền y như phòng của vua ở doanh trại, đêm ấy hắn chuốc vua uống thực say, rồi cho người vực vua xuống thuyền. Vua say quá, mở mắt ra nhìn thấy khung cảnh giống như phòng ở doanh trại thì không ngờ vực gì mà ngủ thiếp đi. Vị tướng sau đấy truyền lệnh cho đại quân ra khơi ngay trong đêm, lựa những tên lính giỏi nhất để chèo thuyền vua. Thuyền êm, lính chèo giỏi nên vua Đường ko hề hay biết. Đến sáng hôm sau, khi tỉnh lại thì đã thấy mình và đại quân đang ở giữa biển rồi. Lúc bấy giờ vua muốn hạ lệnh rút quân cũng ko được, bèn quyết chí chinh phạt. “Thiên” ở đây không phải chỉ trời mà là chỉ vua (thiên tử), nghĩa là giấu vua để vượt biển.
Sở dĩ tao nói chi tiết như vậy để mấy tml thấy rằng, muốn hiểu kế sách thì phải biết nguồn gốc ra đời của nó. Ví dụ nếu chúng mày nghĩ man thiên quá hải là thuyền cỏ mượn tên của GCL thì ý nghĩa của nó chỉ là triệt để các yếu tố địa hình, thời tiết,… để chiếm lợi trong chiến tranh. Nhưng nếu man thiên quá hải theo điển tích vua Đường thì nó mang nghĩa dùng mẹo nhỏ kết hợp với hành động dứt khoát, mạnh mẽ, nhanh chóng để đạt được mục đích, che giấu ý định thật bằng cách lợi dụng màn tối, màn sương, hoặc dùng hành động bình thường để che đậy kế vô hình.
Dương đông kích tây (nhử bên đông, đánh bên tây).
Cái này thì quá phổ biến rồi, chắc tao không giải thích dài dòng nữa. Còn nếu có mấy chị em hữu duyên lạc vào đây mà chưa hiểu thì tao giải thích ngắn gọn thế này: thời xưa bên trung quốc mỗi vùng sẽ có 1 thành trì, muốn chiếm vùng đất ấy thì phải chiếm thành (chị em xem phim cổ trang chắc cũng biết chút chút). 1 thành thường sẽ chia thành 4 cửa đông tây nam bắc, ý của kế này là giả vờ dàn quân, đánh trống reo hò làm như muốn tấn công vào cổng thành bên tây để quân trong thành tập trung phòng thủ hướng tây, rồi tập hợp binh sĩ tinh nhuệ tấn công vào cổng thành phía đông.
Ám độ Trần Thương (đi ngầm vượt Trần Thương)
Kế này có tên đầy đủ là “minh tu sạn đạo, ám độ Trần Thương”, điển tích thời Hán Sở tranh hùng gắn với Binh tiên Hàn Tín. Sau khi Lưu Bang vào đất Quang Trung, để tránh Hạng Vũ nghi ngờ cũng như tránh luôn việc Hạng Vũ đem quân tấn công mình thì Lưu Bang đã cho đốt hết các đường sạn đạo từ Trung Nguyên vào Hán Trung. Sau đấy vài năm, khi đã tích đủ quân lương, Lưu Bang nghĩ đã đến lúc phân định giang sơn với họ Hạng. Lúc bấy giờ, từ Hán Trung ra chỉ có 2 sạn đạo: đường Bao Tà bị hư hỏng nặng, còn đường Trần Thương miễn cưỡng dùng được. Tuy nhiên, bên kia đường Trần Thương là đội quân do Chương Hàm trấn giữ, nếu cố vượt qua thì cũng sẽ bị tiêu diệt. Hàn Tín sai 1 đạo quân sửa đường Bao Tà, đợi Chương Hàm đem quân sang giữ đường đấy thì Hàn Tín đem quân vượt Trần Thương, đánh úp quân Chương Hàm.
3 kế sách trên nhìn qua có vẻ giống nhau, đều dùng chiến thuật đánh lừa địch, tuy nhiên mỗi kế sách lại mang 1 điểm khác biệt riêng. Về bản chất quân sự, man thiên quá hải là chiến thuật ngầm, khiến địch chủ quan, cho phép ta đột kích bất ngờ vào mục tiêu mà địch không phòng bị; ám độ Trần Thương là tấn công hai mũi (kết hợp nghi binh và đột kích bí mật) buộc địch phải chia quân phòng thủ làm hai hướng, suy yếu cả hai mặt trận; ta có thể tập trung lực lượng ở hướng thật để chiếm ưu thế; dương đông kích tây là nghi binh: đánh lạc hướng địch, gây hoang mang phân tán lực lượng; ta công kích vào nơi địch ít chú ý, giành lợi thế bất ngờ. Về cách sử dụng, man thiên quá hải dùng trước hoặc đầu giao chiến, khi cần bí mật vượt qua vùng địch kiểm soát, có điều kiện che giấu như sương mù, đêm tối để ẩn nấp; ám độ Trần Thương dùng khi hai bên đã giáp chiến hoặc đang bố phòng; địch đang tập trung phòng thủ ở đường chính., ta lợi dụng lúc địch chủ quan để chuyển quân bí mật qua đường ít bị ngờ vực,; dương đông kích tây dùng trước hoặc đầu giao chiến để gây bất ngờ, phân tán địch; thường dùng khi ta muốn dụ địch dồn sang sai hướng.
Có thể thấy rằng “lừa dối” trong binh pháp nó ko chỉ là 1 kế sách, nó là nghệ thuật hoàn hảo. Để làm được thì cần phải xem xét tình hình, phân tích đánh giá ưu nhược điểm của mỗi bên thì mới đề ra phương án tác chiến hợp lý. Vì vậy trong binh pháp còn có câu “hư hư thực thực”, thực chính là hư mà hư chính là thực, thực hư lẫn lộn, người ko sáng suốt ko biết đâu mà lần. Khổng Minh biết Tào Tháo là người đa nghi lại giỏi binh pháp, mới sai Quan Vũ đi mai phục ở đường Hoa Dung phải đốt lửa lên làm hiệu, quả nhiên Tào Tháo thấy khói lửa, liền cho rằng Khổng Minh cố tình làm thế để lừa mình ko dám đi vào, nếu ko gặp Quan Vũ là người trượng nghĩa thì bộ truyện thành Nhị quốc diễn nghĩa cmnr.
Bài viết của tao mang tính chủ quan, các tml thấy chỗ nào chưa hợp lý thì vui lòng cho ý kiến của chúng mày bên dưới, anh chị em ta cùng uống rượu luận anh hùng. Cảm ơn các tml đã đọc. Nếu thấy bài viết hay thì vodka cho tao, tao sẽ lên tiếp kỳ 2.
Mở bài dông dài thế đủ rồi, nay tao muốn bàn đến câu nói kinh điển, chân lý sống của binh pháp “binh bất yếm trá” (cho tml nào dốt tiếng hán việt thì nó chính là câu “ muốn lừa quân địch phải lừa quân ta trước”). Trong tam thập lục kế (người ta thường gọi là 36 kế tôn tử, thực ra là do 36 kế này thường được viết cùng quyển Binh pháp Tôn Tử nên người ta gọi chung vậy, chứ có nhiều kế sách mà thời sau Tôn Tẫn mấy trăm năm mới có), những kế sách dùng chiến thuật lừa dối: man thiên quá hải, dương đông kích tây, ám độ trần thương.
Man thiên quá hải (giấu trời qua biển).
Nhiều nguồn trên mạng nói kế sách này xuất phát từ điển tích “thuyền cỏ mượn tên” Gia Cát Lượng trong Tam quốc diễn nghĩa: lợi dụng thời tiết sương mù, đặt bù nhìn rơm lên thuyền chiến giả làm quân lính rồi cho thuyền áp sát doạnh trại Tào Tháo đánh trống reo hò khiêu chiến. Với tính cách đa nghi của Tào Tháo thì chắc chắn sẽ ko liều mạng xuất binh nghênh chiến, mà sẽ đứng trong bờ bắn tên ra như mưa, nhờ vậy mà Khổng Minh thu được hang vạn mũi tên. Ở đây thì tao thấy vài điểm không hợp lý, đầu tiên là điển tích là thuyền cỏ mượn tên thì sao không để nguyên tên nó như vậy mà phải biến tướng thành giấu trời qua biển? Thứ 2, phân tích hành động của GCL thì lợi dụng sương mù đúng là giấu trời, thế còn quá hải thì biển ở đâu. Rõ ràng trận chiến diễn ra trên sông Trường Giang, dù nó và Hoàng Hà là 2 trong số những con sông lớn trên thế giới, tuy nhiên người xưa cũng ko ngu đến mức đánh tráo khái niệm sông và biển như vậy chứ. Còn theo như tao từng đọc “binh pháp Tôn Tử” bản dịch từ 1 thằng tàu khựa viết (sách cũ, xuất bản từ những năm 9x) thì điển tích man thiên quá hải xuất phát từ thời nhà Đường, khi ấy vua Đường Thái Tông muốn xuất quân vượt biển đi chinh phạt Nhật Bản, nhưng đóng quân trên bờ biển mấy ngày không động tĩnh. 1 thằng tướng (tao quên mẹ tên nó rồi) biết ý vua muốn chinh phạt Nhật, nhưng vì phải vượt biển xa xôi khó khăn, sợ là nếu có thành công cũng tổn thất không nhỏ. Vị tướng ấy bèn sai quân sĩ đóng 1 chiếc thuyền thực êm ái, trang hoàng trong thuyền y như phòng của vua ở doanh trại, đêm ấy hắn chuốc vua uống thực say, rồi cho người vực vua xuống thuyền. Vua say quá, mở mắt ra nhìn thấy khung cảnh giống như phòng ở doanh trại thì không ngờ vực gì mà ngủ thiếp đi. Vị tướng sau đấy truyền lệnh cho đại quân ra khơi ngay trong đêm, lựa những tên lính giỏi nhất để chèo thuyền vua. Thuyền êm, lính chèo giỏi nên vua Đường ko hề hay biết. Đến sáng hôm sau, khi tỉnh lại thì đã thấy mình và đại quân đang ở giữa biển rồi. Lúc bấy giờ vua muốn hạ lệnh rút quân cũng ko được, bèn quyết chí chinh phạt. “Thiên” ở đây không phải chỉ trời mà là chỉ vua (thiên tử), nghĩa là giấu vua để vượt biển.
Sở dĩ tao nói chi tiết như vậy để mấy tml thấy rằng, muốn hiểu kế sách thì phải biết nguồn gốc ra đời của nó. Ví dụ nếu chúng mày nghĩ man thiên quá hải là thuyền cỏ mượn tên của GCL thì ý nghĩa của nó chỉ là triệt để các yếu tố địa hình, thời tiết,… để chiếm lợi trong chiến tranh. Nhưng nếu man thiên quá hải theo điển tích vua Đường thì nó mang nghĩa dùng mẹo nhỏ kết hợp với hành động dứt khoát, mạnh mẽ, nhanh chóng để đạt được mục đích, che giấu ý định thật bằng cách lợi dụng màn tối, màn sương, hoặc dùng hành động bình thường để che đậy kế vô hình.
Dương đông kích tây (nhử bên đông, đánh bên tây).
Cái này thì quá phổ biến rồi, chắc tao không giải thích dài dòng nữa. Còn nếu có mấy chị em hữu duyên lạc vào đây mà chưa hiểu thì tao giải thích ngắn gọn thế này: thời xưa bên trung quốc mỗi vùng sẽ có 1 thành trì, muốn chiếm vùng đất ấy thì phải chiếm thành (chị em xem phim cổ trang chắc cũng biết chút chút). 1 thành thường sẽ chia thành 4 cửa đông tây nam bắc, ý của kế này là giả vờ dàn quân, đánh trống reo hò làm như muốn tấn công vào cổng thành bên tây để quân trong thành tập trung phòng thủ hướng tây, rồi tập hợp binh sĩ tinh nhuệ tấn công vào cổng thành phía đông.
Ám độ Trần Thương (đi ngầm vượt Trần Thương)
Kế này có tên đầy đủ là “minh tu sạn đạo, ám độ Trần Thương”, điển tích thời Hán Sở tranh hùng gắn với Binh tiên Hàn Tín. Sau khi Lưu Bang vào đất Quang Trung, để tránh Hạng Vũ nghi ngờ cũng như tránh luôn việc Hạng Vũ đem quân tấn công mình thì Lưu Bang đã cho đốt hết các đường sạn đạo từ Trung Nguyên vào Hán Trung. Sau đấy vài năm, khi đã tích đủ quân lương, Lưu Bang nghĩ đã đến lúc phân định giang sơn với họ Hạng. Lúc bấy giờ, từ Hán Trung ra chỉ có 2 sạn đạo: đường Bao Tà bị hư hỏng nặng, còn đường Trần Thương miễn cưỡng dùng được. Tuy nhiên, bên kia đường Trần Thương là đội quân do Chương Hàm trấn giữ, nếu cố vượt qua thì cũng sẽ bị tiêu diệt. Hàn Tín sai 1 đạo quân sửa đường Bao Tà, đợi Chương Hàm đem quân sang giữ đường đấy thì Hàn Tín đem quân vượt Trần Thương, đánh úp quân Chương Hàm.
3 kế sách trên nhìn qua có vẻ giống nhau, đều dùng chiến thuật đánh lừa địch, tuy nhiên mỗi kế sách lại mang 1 điểm khác biệt riêng. Về bản chất quân sự, man thiên quá hải là chiến thuật ngầm, khiến địch chủ quan, cho phép ta đột kích bất ngờ vào mục tiêu mà địch không phòng bị; ám độ Trần Thương là tấn công hai mũi (kết hợp nghi binh và đột kích bí mật) buộc địch phải chia quân phòng thủ làm hai hướng, suy yếu cả hai mặt trận; ta có thể tập trung lực lượng ở hướng thật để chiếm ưu thế; dương đông kích tây là nghi binh: đánh lạc hướng địch, gây hoang mang phân tán lực lượng; ta công kích vào nơi địch ít chú ý, giành lợi thế bất ngờ. Về cách sử dụng, man thiên quá hải dùng trước hoặc đầu giao chiến, khi cần bí mật vượt qua vùng địch kiểm soát, có điều kiện che giấu như sương mù, đêm tối để ẩn nấp; ám độ Trần Thương dùng khi hai bên đã giáp chiến hoặc đang bố phòng; địch đang tập trung phòng thủ ở đường chính., ta lợi dụng lúc địch chủ quan để chuyển quân bí mật qua đường ít bị ngờ vực,; dương đông kích tây dùng trước hoặc đầu giao chiến để gây bất ngờ, phân tán địch; thường dùng khi ta muốn dụ địch dồn sang sai hướng.
Có thể thấy rằng “lừa dối” trong binh pháp nó ko chỉ là 1 kế sách, nó là nghệ thuật hoàn hảo. Để làm được thì cần phải xem xét tình hình, phân tích đánh giá ưu nhược điểm của mỗi bên thì mới đề ra phương án tác chiến hợp lý. Vì vậy trong binh pháp còn có câu “hư hư thực thực”, thực chính là hư mà hư chính là thực, thực hư lẫn lộn, người ko sáng suốt ko biết đâu mà lần. Khổng Minh biết Tào Tháo là người đa nghi lại giỏi binh pháp, mới sai Quan Vũ đi mai phục ở đường Hoa Dung phải đốt lửa lên làm hiệu, quả nhiên Tào Tháo thấy khói lửa, liền cho rằng Khổng Minh cố tình làm thế để lừa mình ko dám đi vào, nếu ko gặp Quan Vũ là người trượng nghĩa thì bộ truyện thành Nhị quốc diễn nghĩa cmnr.
Bài viết của tao mang tính chủ quan, các tml thấy chỗ nào chưa hợp lý thì vui lòng cho ý kiến của chúng mày bên dưới, anh chị em ta cùng uống rượu luận anh hùng. Cảm ơn các tml đã đọc. Nếu thấy bài viết hay thì vodka cho tao, tao sẽ lên tiếp kỳ 2.
