Cà Chớn
中国
Khổng tử có câu: Quân tử hòa mà không đồng, tiểu nhân đồng mà không hòa.
Ý câu này thâm sâu dù ngắn gọn. Sức mạnh của tiếng Tàu ở chỗ đó: Mỗi chữ là một tư tưởng, và có điển tích riêng.
Quân tử hòa hợp với tự nhiên nói chung, với tha nhân nói riêng, nhưng vẫn giữ đạo của mình, không kết giao, đồng bọn với đủ hạng người. Tiểu nhân thì ngoài mặt thân thiện với tất cả, nhưng trong bụng thì tính toán mưu lợi riêng, không hòa hợp được với ai. Tiểu nhân trông thấy ai cũng tay bắt mặt mừng, ngọt ngào lắm nhưng thực ra là ôm cả mớ bất ổn ở phía sau.
Đó là vì quân tử lấy nghĩa làm trọng, còn tiểu nhân lấy lợi làm trọng. Quân tử lấy thiên hạ làm trọng, tiểu nhân lấy mình làm trọng. Hại người cũng được, miễn mình có lợi — đó là lẽ sống của tiểu nhân.
Ngắn hạn tiểu nhân có thể đắc chí, quân tử có thể cố cùng. Đến Đức Khổng tử còn có lúc lâm nguy, nhưng quân tử như cây trúc thẳng, không uốn éo, cháy thành than vẫn thẳng. Còn tiểu nhân lá mặt lá trái, gió chiều nào che chiều ấy, rốt cuộc cũng chẳng nên cơm cháo gì.
Ý câu này thâm sâu dù ngắn gọn. Sức mạnh của tiếng Tàu ở chỗ đó: Mỗi chữ là một tư tưởng, và có điển tích riêng.
Quân tử hòa hợp với tự nhiên nói chung, với tha nhân nói riêng, nhưng vẫn giữ đạo của mình, không kết giao, đồng bọn với đủ hạng người. Tiểu nhân thì ngoài mặt thân thiện với tất cả, nhưng trong bụng thì tính toán mưu lợi riêng, không hòa hợp được với ai. Tiểu nhân trông thấy ai cũng tay bắt mặt mừng, ngọt ngào lắm nhưng thực ra là ôm cả mớ bất ổn ở phía sau.
Đó là vì quân tử lấy nghĩa làm trọng, còn tiểu nhân lấy lợi làm trọng. Quân tử lấy thiên hạ làm trọng, tiểu nhân lấy mình làm trọng. Hại người cũng được, miễn mình có lợi — đó là lẽ sống của tiểu nhân.
Ngắn hạn tiểu nhân có thể đắc chí, quân tử có thể cố cùng. Đến Đức Khổng tử còn có lúc lâm nguy, nhưng quân tử như cây trúc thẳng, không uốn éo, cháy thành than vẫn thẳng. Còn tiểu nhân lá mặt lá trái, gió chiều nào che chiều ấy, rốt cuộc cũng chẳng nên cơm cháo gì.
Tư cách gì mà luận quân tử
