Hệ thống công sự và vấn đề hậu cần của Nga ở Zaporizhia.
(Giới thiệu với bạn đọc một phần bài viết của nhà phân tích Tomasz Rydelek)
Các nhà hoạch định kế hoạch cho cuộc phản công của Ukraine, phải đối mặt với một thách thức cực kỳ lớn. Năm ngoái, quân Nga bị bất ngờ ở vùng Kharkiv, sau đó buộc phải rút lui khỏi thành phố Kherson, và toàn bộ khu vực hữu ngạn sông Dniepr. Rút kinh nghiệm, họ bắt đầu tăng cường củng cố công sự ở các vùng tạm chiếm.
Hiện tại, các công trình công sự của Nga trải dài, dọc theo toàn bộ chiến tuyến, bắt đầu từ phía bắc gần Svatova, kết thúc ở Zaporizhia, tả ngạn sông Dniepr. Công sự cũng xây dựng dọc theo toàn bộ biên giới Nga - Ukraine và thậm chí trên bán đảo Crym. Mặc dù, nỗ lực củng cố tuyến phòng thủ của Nga thường bị chế giễu, rằng phần lớn số tiền đó bị đánh cắp, nhưng cuối cùng, người Nga đã xây dựng được một mạng lưới công sự rộng lớn, có sự tính toán kỹ lưỡng.
Chỗ nào có thể, người Nga tận dụng các lợi thế tự nhiên của mỗi vùng. Ví dụ, tại khu vực Swatova, tuyến phòng thủ trải dài dọc theo những ngọn đồi, nhìn xuống thành phố Swatova, cùng với con sông Krasna. Thách thức lớn nhất đối với người Nga là các công sự ở vùng Zaporizhia. Ở đây, không gian thoáng đãng, thiếu các rào cản tự nhiên, khiến khu vực này trở nên vô cùng khó khăn trong việc phòng thủ, hơn nữa, đường chiến tuyến chạy dài khoảng 160 km. Vì vậy, để tăng cường khả năng phòng ngự, người Nga đã xây dựng một hệ thống công sự rất phức tạp, bao gồm hai, đôi khi là ba thậm chí bốn, tuyến phòng thủ, có chiều sâu khoảng 20 km, trên vùng lãnh thổ do họ kiểm soát. Dải đất "xám" không ai kiểm soát, giữa hai bên đối địch và khoảng không, giữa các tuyến phòng thủ, được rải mìn dày đặc, khiến việc chọc thủng tuyến phòng ngự, của quân Nga trở nên cực kỳ khó khăn.
*Để đơn giản, tôi sẽ gọi những công sự này là “phòng tuyến Putin”, trong phần tiếp theo của bài viết.
Sau "phòng tuyến Putin" ở phía nam, Người Nga cũng xây dựng các công sự. Hai thành phố Tokmak - cách đường chiến tuyến 25 km - và Kamyanka - 35 km - đã biến thành các "pháo đài nhỏ", và được chuẩn bị cho phòng thủ lâu dài nếu bị vây hãm. Hai thành phố này, có tầm quan trọng chiến lược đối với người Nga, bởi, có tuyến đường sắt duy nhất trong khu vực, kết nối với Nga chạy qua đây. Logistics là vấn đề cốt lõi, để hiểu được tình hình của người Nga, trong khu vực này.
Hiện tại, lực lượng Nga đóng tại Zaporizhia chủ yếu được tiếp tế bằng đường sắt - các đoàn tàu với hàng tiếp tế đi từ Nga qua cầu Crym, Melitopol rồi đến ngã ba đường sắt Tokmak. Từ đây, tàu có thể đi về phía tây đến Kakhovka, hoặc phía đông, đến Volnovakha. Thêm vào đó, hậu cần của Nga ở Zaporizhia được hỗ trợ thêm từ cảng Berdyansk, và vận tải đường bộ từ Donetsk.
Điều quan trọng, từ Donetsk đến Zaporizhia người Nga không có kết nối bằng đường sắt. Vì vậy, các chuyến tàu đi từ Rostov trên sông Đông, đến Melitopol, không thể đi qua Donetsk, mà phải đi đường vòng qua bán đảo Crym. Vì sao vậy? Bởi, tuy có rất nhiều cố gắng, trong suốt cả hơn một năm qua, người Nga không thể đảm bảo an toàn cho tuyến đường sắt nối Volnovakha và Donetsk. Ở một số địa điểm, tuyến đường sắt này chỉ cách tiền tuyến có 5 km. Chúng ta còn nhớ, hồi mùa đông, quân Nga đã tấn công Vuhledar hết lần này đến lần khác. Mục đích của các cuộc tấn công đó, chính là nhằm đẩy quân Ukraine xa, để đảm bảo an toàn cho tuyến đường sắt Volnovakha - Donetsk, xem bản đồ ở dưới.
Vì lẽ đó, hậu cần của quân Nga ở Zaporizhia nằm trong tình trạng khá khó khăn. Chỉ cần cầu Crym bị hư hại, là đủ để gây ra vấn đề lớn, với việc tiếp tế cho quân đội Nga ở Zaporizhia. Cầu Crym đã từng bị Ukraine tấn công hồi tháng 10 năm 2022. Tuy cầu bị hỏng, nhưng không làm dừng hẳn giao thông, và vào đầu tháng 5 năm 2023, người Nga đã thông báo là phần đường sắt của cây cầu, đã được khôi phục lại như trước khi bị tấn công.
Như vậy, nếu mục tiêu thực sự của người Ukraine, là tấn công Zaporizhia và tiến đến Biển Azov, thì họ nên thực hiện một nỗ lực để phá cây cầu Crym. Điểm nhạy cảm nhất của hậu cần Nga.
Nếu như không thể cắt đứt cây cầu khỏi sử dụng, người Ukraine sẽ phải đối mặt với những thử thách rất khó khăn ở Zaporizhia. Nếu cầu Crym tiếp tục hoạt động, mối đe dọa đáng kể đối với hậu cần của Nga, sẽ chỉ xuất hiện khi người Ukraine chiếm được ngã ba đường sắt ở Nova Bogdanivka nằm phía tây Tokmak. Tuy nhiên, ngã ba này nằm cách tiền tuyến những 50 km. Để tiếp cận nó, người Ukraine sẽ phải vượt qua tới 4 đường phòng thủ của Nga.
Ngoài ra, Ukraine còn có một lựa chọn thứ hai để chặn hậu cần của Nga. Đó là, họ có thể tấn công vào ngã ba đường sắt Verkhniy Tokmak nằm giữa hai "pháo đài" là Tokmak và Kamyanka, của Nga. Ngã ba này nằm gần tiền tuyến hơn, vì "chỉ" cách có 40 km. Cũng không có thông tin nào cho thấy, người Nga củng cố công sự chắc chắn ở Verkhniy Tokmak. Vì thế, có vẻ đây như là nơi lý tưởng để thực hiện cuộc tấn công. Tất nhiên, không phải là việc đơn giản. Hơn nữa, chiếm được ngã ba Verkhniy Tokmak, không làm tê liệt hoàn toàn hậu cần của Nga ở phía tây Zaporizhia, và lúc này quân Ukraine sẽ nằm giữa hai tập đoàn quân hùng mạnh của Nga, và chắc chắn chúng sẽ đánh vào hai sườn quân Ukraine, cả từ phía tây và phía đông.
NXB chuyển ngữ 21.06.2023
Nguồn: